DVD tip: Er was eens… De Mens

Er was eens… is een legendarisch educatief animatieproject dat bestaat uit zeven series van telkens 26 afleveringen.

TDM Entertainment brengt nu de eerste reeks, die voor velen onder ons een warm thuis heeft gevonden in onze kinderherinneringen, uit op dvd en dat is zowel goed nieuws voor leraars en leerlingen als ouders en hun kroost.

Er wordt afgetrapt met Er was eens… De Mens, dat na haar eerste verschijning in 1978 nog werd opgepoetst en nu ongetwijfeld een nieuwe generatie jongeren in de ban zal houden.

 Er was eens… werd gecreëerd door de Franse auteur/scenarist/producer Albert Barillé, die met deze eerste reeks, Er was eens… De Mens (Il était une fois… l’Homme), meteen de begeerde Soleil d’or voor beste jeugdprogramma in de wacht wist te slepen.

Barillé en productiehuis Procidis werden mede daardoor in een mum van tijd bekend als ware pioniers binnen het genre. Il étais une fois was immers niet alleen een van de eerste Franse animatiereeksen ooit, maar ook de allereerste Franse educatieve tekenfilmreeks voor jongeren.

Er was eens… De Mens volgt de geschiedenis van de mensheid, vanaf het begin van het leven tot (bijna) het einde van de twintigste eeuw, met extra aandacht voor wat er zich in Europa afspeelde. De verhalen zijn zo opgebouwd dat jonge kinderen van acht jaar en daarboven heel wat bijleren over geschiedenis en tegelijkertijd ook enkele morele lessen voorgeschoteld krijgen, maar in een veel leuker formaat dan dat doorgaans op school gebeurt.

Dat de Franse televisie wist hoe belangrijk en grootschalig het allemaal was, moge duidelijk zijn: tijdens weekdagen werd er een uittreksel van vijf minuten vertoond voor het journaal, waarna de hele aflevering op zaterdag werd uitgezonden. Dat Procidis haar series weet te verkopen aan meer dan honderd landen, hoeft dus zeker niet te verbazen.

De reeks maakte miljoenen mensen ook vertrouwd met de door Yasuo Sugiyama geniaal bewerkte compositieToccata en fuga in d-mol van Johann Sebastian Bach, die in de titelsequentie en tijdens de aftiteling te horen is en een grote bijdrage leverde aan de herkenbaarheid van Barillé’s verwezenlijking.

Formaat

Barillé begreep dat geschiedkundige feiten veel beter blijven hangen als ze in een verhaalvorm gegoten worden. Om alles zo bevattelijk mogelijk te maken, volgen we in Er was eens… een familie die in elke aflevering (en later ook in elke reeks) terugkeert.

Elk personage is een soort archetype waarmee jongeren en ouderen zich kunnen identificeren. Het geniale is dat de serie heel wat conflicten en alle godsdiensten niet afbeeldt als ‘juist of fout’, als ‘goed en slecht’ of als ‘zwart en wit’. In de plaats daarvan worden alternatieve versies van dezelfde familie gebruikt, al is er zeker ook een slechterik in het spel: Naarling, die opduikt tijdens de donkerste periodes van de geschiedenis.

De verschillende personages zijn:

Maestro: Een oude en verstrooide, maar ook wijze en intelligente wetenschapper, die zich vaak ontpopt als de techneut van dienst.

Pieter(tje): Het archetype van de liefhebbende (huis)vader of nieuwsgierige jongeman. Pieter is representatief voor de moderne mens.

Dikkie: De beste, iets minder intelligente, maar fysiek veel sterkere vriend van Pieter, die zich vaak moet meten met de eveneens krachtige snoodaard Naarling.

Pieternel: Zoals de naam al doet vermoeden, is Pieternel de wederhelft van Pieter. Tijdens de reeks worden beiden verliefd op elkaar en stichten ze een gezinnetje waaruit de volgende Pieter en Pieternel ontstaan.

Naarling (de Grote): De slechterik uit de serie. Naarling is een kwaadaardige, ambitieuze machtswellusteling die meestal aan de basis staat van de grootste problemen in Er was eens…, al moet hij wel telkens het onderspit delven.

Dwerg (de Kleine): Het slimmere hulpje en vaak ook de raadgever van Naarling, die meestal ten onder gaat aan zijn eigen manipulatieve spelletjes

.

De klok: Een levende klok die geregeld opduikt om het jaartal aan te geven of om Maestro te onderbreken wanneer de wijsgeer te lang uitweidt.